किर्लोस्कर समूह हे देशातील एक नावाजलेले उद्योगपती आहे. किर्लोस्कर ग्रुप सुरू करणाऱ्या लक्ष्मणराव काशिनाथ किर्लोस्कर यांनी कंपनी एवढी मोठी करण्यासाठी खूप संघर्ष केला. १८६९ मध्ये त्यांचा जन्म झाला. चला तर मग जाणून घेऊया त्यांच्या आयुष्याशी संबंधित काही रंजक गोष्टी…
लक्ष्मणराव किर्लोस्कर यांचा जन्म २० जून १८६९ रोजी महाराष्ट्रातील गुर्लेहोसूर या छोट्याशा गावात झाला. त्याला यांत्रिक वस्तू आणि चित्रकलेची खूप आवड होती पण तो रंग अंध असल्यामुळे चित्रकला सोडली पण यांत्रिक चित्राचा अभ्यास चालू ठेवला.
सुरुवातीच्या काळात त्यांनी व्हिक्टोरिया ज्युबिली टेक्निकल इन्स्टिट्यूटमध्ये सहाय्यक शिक्षक म्हणून 45 रुपये प्रति महिना काम केले. येथे त्यांनी बराच काळ काम केले. नंतर त्यांना वाटले की नोकरीपेक्षा काहीतरी चांगले करावे लागेल, मग काय होते मेकॅनिकल पदवी असलेले लक्ष्मणराव स्वतःचा व्यवसाय उघडण्यासाठी निघाले.
लक्ष्मणरावांनी सर्वप्रथम बेळगावात सायकल दुरुस्तीचे दुकान उघडले. हे दुकान अगदी लहान होतं, पण लक्ष्मणरावांनी पूर्ण मेहनत आणि स्वतःला झोकून देऊन हे दुकान पुढे नेलं. हे दुकान ज्या रस्त्याला लागले त्याला आज किर्लोस्कर रोड म्हणतात.
यानंतर त्यांनी शेतीची उपकरणे बनविण्याचा आग्रह धरला. सुरुवातीला त्याचे उत्पादन शेतकऱ्यांनी साफ नाकारले. किर्लोस्करांच्या लोखंडी नांगरामुळे शेताचे नुकसान होते, असे शेतकरी म्हणायचे. लक्ष्मणरावांना त्यांचे पहिले उत्पादन विकायला 2 वर्षे लागली.
लक्ष्मणराव हे मोठे उद्योगपती असण्यासोबतच मोठे समाजसुधारकही होते. त्यांनी अस्पृश्यांविरुद्ध खूप काम केले. त्याने माजी कैद्यांना नाईट वॉचचे काम दिले होते, असेही सांगितले जाते. १८८८ मध्ये सुरू झालेल्या किर्लोस्कर समूहाचे नाव किर्लोस्कर ब्रदर्स लिमिटेड असे होते.
लक्ष्मणराव किर्लोस्कर यांच्या नेतृत्वाखाली या कंपनीला मोठे यश मिळाले. आज किर्लोस्कर समूह अभियांत्रिकी आणि पंप, इंजिन, व्हॉल्व्ह आणि कॉम्प्रेसरच्या निर्मितीमध्ये गुंतलेला आहे. या कंपनीत सुमारे 28,000 कर्मचारी कार्यरत असून त्यांचे एकूण उत्पन्न 2.50 अब्ज डॉलर्स आहे.
