हिंदू धर्मात अक्षय तृतीयेला शुभ मुहूर्त म्हणून पाहिले जाते.या दिवशी कोणत्याही मुहूर्ता शिवाय शुभ कार्य केली जातात.या दिवशी केवळ खरेदीच केली जात नाही तर बरेच लोक त्यांचे भूमिपूजन,गृहप्रवेश,विवाह सोहळा किंवा इतर शुभ कार्यक्रम करतात.अक्षय्य तृतीयेच्या दिवशी ही सर्व कामे शुभ वेळ न पाहता करता येतात.या दिवशी त्रेतायुग ची सुरुवात झाली असे म्हटले जाते या दिवशी केलेले कामे शुभ असतात म्हणून हा दिवस अक्षय तृतीया म्हणून ओळखला जातो.
अक्षय या शब्दाचा अर्थ आहे – ज्याचा क्षय किंवा नाश होत नाही.या दिवशी केलेले जप, तपस्या, ज्ञान आणि दानधर्म शुभ फल देतात,म्हणून त्याला ‘अक्षय तृतीया’ म्हणतात.या तारखेचा भविष्य पुराण,मत्स्य पुराण,पद्मपुराण,विष्णुधर्मोत्तर पुराण,स्कंद पुराणात विशेष उल्लेख आहे.या दिवशी जे काही शुभ कार्य केले गेले त्याचे चांगले परिणाम तुम्हाला मिळतात. या दिवशी सर्व देवता आणि वडिलांची पूजा केली जाते. वैशाख महिना भगवान विष्णूला खूप प्रिय आहे आणि विशेषतः भगवान विष्णू आणि देवी लक्ष्मीची पूजा केली जाते.
स्कंदपुराणात असे सांगितले आहे की जे लोक सकाळी अक्षय तृतीयेवर स्नान करतात आणि भगवान विष्णूची पूजा करून कथा ऐकतात ते मोक्षातील एक भाग आहेत.जे लोक त्या दिवशी श्रीकृष्णाला प्रसन्न करण्यासाठी दान करतात,ते पुण्यकर्मा परमेश्वराच्या आज्ञेने नवे फळ देतात.
वसंत ऋतुचा शेवट आणि ग्रीष्म ऋतु ची सुरुवात म्हणजे अक्षय तृतीया.भविष्पुराणाच्या माध्यपर्वात असे म्हटले आहे की वैशाख शुक्ल पक्षाच्या तिसर्‍या दिवशी गंगा घाटा मध्ये स्नान केल्यावर सर्व पाप मुक्त होतात.जे दान केले जाते ते नूतनीकरण होते.विशेषतः मोदक देण्याचा अधिक फायदा होतो आणि त्यात गुळ व कापूर असलेले पाणी दान करणाऱ्या व्यक्तीला पुण्य प्राप्त होते.अशा मनुष्यांची पूजा ब्रह्म लोकात केली जाते.
पुराणात असे म्हटले आहे की भगवान श्रीकृष्ण धर्मराज युधिष्ठिर यांना महाभारतातल्या एका उतार्‍यामध्ये म्हणतात…’हे राजन,या तारखेला केलेले दान आणि हवन क्षय होत नाही, म्हणून आपल्या ऋषी-मुनींनी त्याला ‘अक्षय तृतीया’ म्हटले आहे.या तारखेला,देवाचा आशीर्वाद मिळविण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या पद्धती आणि वडिलांची हालचाल नूतनीकरणयोग्य आहेत.
वैशाख महिन्याच्या तृतीयेवर चंदन मिश्रित पाणी आणि मोदक दान केल्याने ब्रह्मा आणि सर्व देवता प्रसन्न होतात.देवतांनी वैशाख मासातील तृतीयाला अक्षय तृतीया असे म्हटले आहे.या दिवशी अन्न,कपडे,सोने,पाणी इत्यादी दान केल्यास फळ प्राप्त होते.अक्षयतृतीयाला दिवशी जे काही दान केले जाते ते अक्षय होते आणि जो दान करतो त्याला सूर्य लोकांची प्राप्ती होते.
या दिवशी केलेले उपवास,जप,ध्यान,आत्म-अभ्यास हे देखील शुभ आहेत.एकदा हलके जेवण देखील केले जाऊ शकते.भविष्य पुराणात असे म्हटले आहे की या दिवशी दिलेली देणगी नूतनीकरणक्षम होते.या दिवशी पाण्याचे पिच,पंखे,पादत्राणे (शूज-चप्पल),छत्री,बार्ली,गहू,तांदूळ,गाय,कपडे इत्यादी वस्तू चे दान केलेले शुभ मानले जाते.
