खर म्हंटल तर जगभरात प्रेरणादायी गोष्टींची कमी नाही.आपण पाहिले तर आपल्याला अशी खुप सारी लोक भेटतील ज्यांच्याकडून प्रेरणा घेऊन आपले जीवन सार्थक करू शकतो.तर आज आपण अश्याच एका प्रेरणा देणाऱ्या उद्योजकाची माहिती बघणार आहोत.
आईस्क्रीम कोणाला आवडत नाही! उन्हाळा असो की हिवाळा आइस्क्रीम मोठ्या आवडीने खाल्ली जाते.तुम्ही स्ट्रॉबेरी,व्हॅनिला,आंबा,ऑरेंजसह सर्व प्रकारच्या फ्लेवर्सच्या आइस्क्रीम खाल्ली असेलच.जेव्हा फळांची चव असलेले आइस्क्रीम इतके स्वादिष्ट लागते,तर थेट फळांपासून बनवलेले आइस्क्रीम किती स्वादिष्ट असेल!
फळ विक्रेत्याचा मुलगा रघुनंदन कामत यांच्या मनात ही एकच उत्सुकता निर्माण झाली होती आणि त्यांच्या कल्पनेने असा चमत्कार घडवून आणला की,मुंबईत आईस्क्रीमचे छोटे दुकान चालवणाऱ्या रघुनंदनने ‘आईस्क्रीम मॅन’ म्हणून आपली ओळख प्रस्थापित केली.प्रसिद्ध आइस्क्रीम कंपनी नॅचरल आइसक्रीम बद्दल बोलत आहे.आज कंपनीचे देशाच्या कानाकोपऱ्यात आइस्क्रीम पार्लर आहेत आणि कंपनीची वार्षिक उलाढाल ३०० कोटी आहे.
चला तर मग आइस्क्रीम मॅनच्या या प्रेरणादायी कथेबद्दल सुरुवातीपासूनच जाणून घेऊया.
फळे विकून कामत हे कुटुंब उदरनिर्वाह करायचे.रघुनंदन यांचा जन्म कर्नाटकातील पुत्तूर तालुक्यातील मुल्की नावाच्या एका छोट्या गावात झाला.वडील फळांची लागवड करायचे आणि ती फळे विकून कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करायचे.द बेटर इंडियाच्या अहवालानुसार,रघुनंदन कामत यांना सात भावंडे.सात भावंडांमध्ये रघुनंदन हे सर्वात लहान होते.१९६६ मध्ये रघुनंदन हे आपल्या भावंडासोबत मुंबईला राहायला गेला,जिथे एक भाऊ गोकुळ नावाने खाद्य भोजनालय चालवत असे.इडली,डोसा वगैरेबरोबरच तो ग्राहकांना आईस्क्रीमही देत असे.तथापि आइस्क्रीम हा त्याच्या व्यवसायाचा फक्त एक छोटासा भाग होता.
एका छोट्या आइस्क्रीम पार्लरपासून केली होती सुरुवात…
रघुनंदन यांना आईस्क्रीममध्ये आपली स्वतःची ओळख प्रस्थापित करायची होती.त्यांनी १९८३ मध्ये लग्न केले आणि नंतर आइस्क्रीम व्यवसाय सुरू करण्याचा विचार केला. आईस्क्रीम हा त्यावेळचा एक उत्तम दर्जाचा पदार्थ होता आणि बाजारात आधीच स्थापित ब्रॅण्ड्स होते.रघुनंदन यांनी धोका पत्करून निर्णय घेतला की फक्त आईस्क्रीम चेच काम करायचे.
तरघुनंदन यांनी नॅचरल्स आइस्क्रीम,मुंबई नावाचे पहिले आउटलेट सुरू केले.त्यांनी यासाठी जुहू नॅचरल आईस्क्रीमची निवड केली,कारण येथे मोठे लोक राहतात.आता समस्या अशी होती की लोक तिथे फक्त आइस्क्रीम खाण्यासाठी येत नव्हते,म्हणून त्यांनी त्याबरोबर पावभाजी विकायला सुरुवात केली.गरम मसालेदार पाव भजी नंतर,लोक थंड आणि गोड पदार्थांची लालसा करायचे आणि रघूनंदन हे त्यांना आइस्क्रीम खायला देत असे.
भेसळ न करता,सजावट..ना जास्त ना कमी…
या आईसक्रीम ची एक खासियत आहे ती म्हणजे ज्या फ्लेवर्स चे आईस क्रीम असते त्यामध्ये त्याचा रियल फ्लेवर असतो.जसे की चिकू फ्लेवरचे आईस क्रीम असेल तर चिकूच्या फोडी,सीताफळ फ्लेवर असेल तर सीताफळ हे आईसक्रीम मध्ये ते रियल मिसळलेले असते ड्रायफ्रूट पासून ते फळापर्यंत.
त्यांच्या आइस्क्रीमची चव आणि दर्जा याबाबत रघुनंदन यांची भूमिका स्पष्ट होती.अशा परिस्थितीत त्यांनी फळे, दूध आणि साखर यापासून आइस्क्रीम तयार केले.मिक्सिंग नाही.अगदी नैसर्गिक.आजही हा त्यांच्या कंपनीचा यूएसपी आहे.आंबा, चॉकलेट,सीताफळ,काजू आणि स्ट्रॉबेरी…सुरुवातीला फक्त या ५ फ्लेवर्सचे आइस्क्रीम लाँच करण्यात आले.
पावभाजी आणि आइस्क्रीम एकत्र विकण्याच्या त्याच्या कल्पनेने एका वर्षात गुंतवणुकीपेक्षा अधिक कमाई केली.पण त्यांच्या मनात आईस्क्रीमला ब्रँड बनवण्याचा निर्धार होता. अशा परिस्थितीत त्यांनी १९८५ मध्ये पावभाजी विकणे बंद केले.त्याचे आउटलेट (जुहू नॅचरल्स आइसक्रीम) चालू राहिले आणि त्याने फक्त आईस्क्रीम पार्लर चालवले.
आता आव्हान होते…बाजारातील स्पर्धेचे
रघुनंदन यांचे आईस्क्रीम पार्लर चालू होते,पण बाजारातील स्पर्धेचे आव्हान समोर होते.अशा परिस्थितीत त्यांनी उत्पादन सुपर स्पेशल बनवण्यावर भर दिला.अनेक सेलिब्रिटी हे त्याचे नियमित ग्राहक होते,जे वेगवेगळ्या देशांतून प्रवास केल्या नंतर परदेशात कोणते आइस्क्रीम खाल्ले हे सांगायचे.
या अभिप्राय आणि सूचनांच्या आधारावर,त्यांनी त्यांच्या सुरुवातीच्या फ्लेवर्स व्यतिरिक्त,जॅकफ्रूट,कच्चा नारळ आणि काळा जामुन या फळांसह आइस्क्रीम बनवायला सुरुवात केली.फळ विक्रेत्याच्या मुलासाठी किती मोठे होते याचा विचार करा.नारळ, जॅकफ्रूट आणि काळ्या जामुन सारख्या फळांवर प्रक्रिया करणे सोपे नव्हते,परंतु रघुनंदन यांनी खुप सारी आव्हाने स्वीकारली.
आपल्या स्वत: च्या इच्छेनुसार मशीन तयार केले आणि व्यवसाय वाढवला…
त्यांनी स्वतः फळांवर प्रक्रिया करण्यासाठी विशेष मशीन बनवली.आपल्या गरजेनुसार डिझाइन आणि उत्पादितयंत्रांच्या मदतीने काम वेगाने होऊ लागले,त्यामुळे उत्पादन वाढू लागले आणि त्यामुळे व्यवसायही वाढला.हळूहळू कंपनीचे आऊटलेट्सही फ्रँचायझींच्या माध्यमातून वाढू लागले.काही आउटलेट रघुनंदन कामत यांच्या नियंत्रणाखाली आहेत,तर बहुतेक फ्रँचायझी म्हणून कार्यरत आहेत.
कंपनीचे म्हणणे आहे की ना त्यांनी आधी गुणवत्तेच्या नावावर तडजोड केली आहे,ना भविष्यात ते करणार आहेत.आज,नॅचरल्स आइस्क्रीमचे देशभरात १३५ पेक्षा जास्त आउटलेट आहेत,जे २० पेक्षा जास्त फ्लेवर्सचे आइस्क्रीम ऑफर करतात.
