चावंड किल्ला पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर तालुक्यात, शिवनेरी किल्ल्याच्या परिसरात वसलेला एक ऐतिहासिक किल्ला आहे. शिवनेरी, जीवधन, हडसर, नारायणगड या किल्ल्यांच्या साखळीत चावंड किल्ल्याचं नाव घेतलं जातं. हा किल्ला समुद्रसपाटीपासून सुमारे ३,४४५ फूट उंचीवर आहे.
इतिहास
चावंड किल्ल्याचा उल्लेख इ.स. १४व्या शतकापासून आढळतो. यादव, बहामनी, निजामशाही आणि पुढे मुघल अशा अनेक सत्तांनी या किल्ल्याचा वापर केला. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी स्वराज्य स्थापनेच्या काळात या किल्ल्याचा ताबा घेतला आणि तो स्वराज्यात सामील केला. हा किल्ला जुन्नर प्रांतातील एक महत्वाचा संरक्षण किल्ला मानला जात असे.
वैशिष्ट्ये
- प्रवेशद्वार: किल्ल्यावर जाण्यासाठी मजबूत प्रवेशद्वार आहे ज्याला दगडी कमानी आहेत.
- गडावरील रचना: गडावर पाण्याची टाकी, बुरुज आणि लहानमोठे अवशेष पाहायला मिळतात.
- शिखरावर मंदिर: किल्ल्याच्या माथ्यावर कळसूबाई देवीचे मंदिर आहे. यात्रेच्या वेळी येथे भाविकांची गर्दी होते.
- निसर्ग सौंदर्य: गडावरून माळशेज घाट, शिवनेरी, जीवधन, हडसर, नारायणगड इत्यादी किल्ले व सह्याद्रीची सुंदर रांग स्पष्ट दिसते.
चढाई व पोहोच
चावंड किल्ला जुन्नरपासून सुमारे १५ किमी अंतरावर आहे. जुन्नरहून चावंड गावापर्यंत रस्ता आहे आणि तेथून किल्ल्याची चढाई सुरू होते. सुमारे दीड तासांच्या चढाईनंतर गडाच्या माथ्यावर पोहोचता येते. चढाई सोपी असून नवशिक्यांनाही करता येते.
आजची स्थिती
आज चावंड किल्ल्यावर फारशी बांधकामे शाबूत नाहीत, तरी किल्ल्याचे दरवाजे, भिंती व अवशेष पाहताना त्याचा ऐतिहासिक वैभव जाणवते. गिर्यारोहक व इतिहासप्रेमींसाठी हा किल्ला एक सुंदर ठिकाण आहे.
चावंड किल्ला म्हणजे इतिहास, निसर्ग आणि सह्याद्रीचं सौंदर्य यांचा अप्रतिम संगम!
Responses (0 )